Πρόγραμμα υγιεινής διατροφής - Βασικοί άξονες

1/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2006 – 2007

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ:

«ΤΡΩΩ ΥΓΙΕΙΝΟ ΦΑΓΑΚΙ ΕΧΩ ΚΑΙ ΓΕΡΟ ΚΟΡΜΑΚΙ»

ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΙ:

ΤΣΙΤΣΙΛΑ ΑΝΤΙΓΟΝΗ

ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΜΑΡΙΑ

ΓΙΑΤΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ;

          Επιλέξαμε το πρόγραμμα για την υγιεινή διατροφή γιατί είναι ένα θέμα πολύ ανοιχτό που δεν αφορά αποκλειστικά τα τρόφιμα ή τον τρόπο διατροφής του παιδιού. Με το πρόγραμμα για τη σωστή διατροφή μας δόθηκε η δυνατότητα να δούμε τον εαυτό  μας, τη θέση μας μέσα στη μικροκοινωνία της τάξης, το χωριό μας, ποιοι είμαστε και πως φερόμαστε με αφορμή κάτι που διέπει σε καθημερινή βάση τη ζωή και την προσωπικότητά μας, το φαγητό. Έτσι με αφορμή την υγιεινή διατροφή ήρθαμε σ’ επαφή με τα συναισθήματά μας, κάναμε εκλογές και μιλήσαμε για την Καρέττα – Καρέττα, θέματα που ίσως να μη μας έρχονται αμέσως στο μυαλό όταν σκεφτόμαστε τη λέξη διατροφή. Και ας μην ξεχνάμε πως οι περισσότερες σημαντικές στιγμές στη ζωή του ανθρώπου είναι συνδεδεμένες με κάποιο φαγητό ή γλυκό!

 

 ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ

1. Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ – ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΜΟΥ

Α) Πώς μπορεί ένα παιδί να μάθει να επιλέγει την υγιεινή τροφή όταν δεν έχει προσδιορίσει το ποιος είναι, τι θέλει, τι του αρέσει, τι δεν του αρέσει; Έτσι πρώτο μας μέλημα ήταν να φωτίσει το παιδί τα στοιχεία του εαυτού του που επιλέγει να αποκαλύπτει μέσα στη σχολική τάξη.

Β) Ποια είναι τα συναισθήματα που μπορεί να νιώσει ένα παιδί, να αναγνωρίσει στον εαυτό του και στους γύρω του, ποια μπορεί να ονοματίσει, ποια βιώματα του τα αφυπνούν, πώς μπορεί να μάθει να τα μοιράζεται και να τα εκτονώνει δημιουργικά; Πιστεύοντας πολύ στην ανάγκη έκφρασης των συναισθημάτων μέσα στην τάξη αφιερώσαμε ένα μεγάλο κομμάτι της σχολικής ζωής σε κάθε βασικό συναίσθημα ξεχωριστά. Ασχοληθήκαμε με την αγάπη, τη λύπη, το θυμό, το φόβο και την πολύ κοινωνικά ενοχοποιημένη ζήλια. Το σύνθημά μας είναι ένα: ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΑΞΕΙ! Νιώθω ζήλια, είναι εντάξει! Δεν είμαι κάποιο φοβερό τέρας! Όλοι ζηλεύουν ή νιώθουν κάποιο από τα συναισθήματα κάποιες φορές. Το θέμα είναι, αφού αποδεχτώ τον εαυτό μου με την ανθρωπότητά του, πως μπορώ να χειριστώ όποιο συναίσθημα και να νιώθω. Μάθαμε λοιπόν διάφορους τρόπους έκφρασης, εκτόνωσης και ανακούφισης των συναισθημάτων μας. Ένα συναίσθημα μπορούμε:

- να το πούμε σ’ ένα φίλο, στη δασκάλα, σε κάποιο μεγάλο που μας     αγαπά

- να το ζωγραφίσουμε

- να το παίξουμε στο θέατρο

- να το γράψουμε σ’ ένα μήνυμα ή σε γράμμα

- να ασχοληθούμε με κάτι άλλο αν θέλουμε να το ξεχάσουμε.

2. ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ – Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΟΥ

          Πρέπει να γνωρίζει το παιδί το σώμα του και τον οργανισμό του, πως είναι, πως λειτουργεί, από τι απαρτίζεται, τι χρειάζεται ώστε να μπορεί να κάνει τις υγιεινότερες επιλογές γι’ αυτό.

3. ΕΓΩ ΚΑΙ Ο ΑΛΛΟΣ – ΕΓΩ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ

          Η ανάπτυξη ενός νηπίου επηρεάζεται και από τις γύρω σχέσεις του. Αν ο φίλος του νηπίου ή η ομάδα του επιλέγει να ζει και να διατρέφεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο είναι βέβαιο πως θα επηρεαστεί κι αυτό το ίδιο. Συνεπώς ασχοληθήκαμε με τον / τη φίλη μας αλλά και τη θέση και στάση αλλά και την υπεύθυνη συμπεριφορά και φροντίδα  μας μέσα στην τάξη ψηφίζοντας το δήμαρχο της τάξης. Ένα μικρό κοινωνιόγραμμα  αλλά και υψηλό αίσθημα ευθύνης για το σύνολο, συγκρότηση ισχυρής ομάδας αλλά και υποομάδων.

4. ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

          Η διατροφή αφορά όχι μόνο τη γεύση και την όσφρηση αλλά και όλες τις υπόλοιπες αισθήσεις μας. Ένα παιδί προτιμά να φάει μια πολύχρωμη σαλάτα, να πιει το χυμό που με τα ίδια του τα χέρια έστυψε και να ακούσει τον ήχο των ενζύμων στο στομάχι του. Μεγάλη έμφαση δώσαμε σε κάθε αίσθηση ξεχωριστά με πολλών ειδών πειράματα και αισθητικές ανακαλύψεις.

5. ΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ ΜΟΥ – ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΟΥ ΦΑΓΗΤΟ

          Τι γίνεται στο στομάχι του παιδιού όταν τρώει; Όταν τρώει βιαστικά και πολύ; Η μάχη των ενζύμων μας ενθουσίασε. Παρολαυτά ξέρουμε πως όλοι έχουμε κάποιες προτιμήσεις. Ποιο είναι το αγαπημένο του φαγητό; Ποιο είναι το φαγητό που δε μπορεί με τίποτα να φάει;

6. Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

          Για να μάθουμε τις ομάδες τροφών που μας κάνουν καλό μιλήσαμε για τη μεσογειακή διατροφή, φτιάξαμε την πυραμίδα της, την κάναμε ραπ τραγούδι, το εικονοποιήσαμε και το φτιάξαμε σου-πλα για να τρώμε. Μας επισκέφθηκε ένας διαιτολόγος – διατροφολόγος και μας μίλησε για τη μεσογειακή διατροφή και μας παρουσίασε σε παιχνίδι την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής.

7. ΤΟ ΨΩΜΙ

Εφορμώμενοι από την πυραμίδα ασχοληθήκαμε με το στάρι, τον κύκλο του ψωμιού, το ψωμί στη ζωγραφική και ζυμώσαμε το δικό μας ψωμί στο φούρνο της γειτονιάς.

8. ΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ

          Μάθαμε για το γάλα και τα προϊόντα του, επισκεφθήκαμε το κοντινότερο σούπερ μάρκετ, ψωνίσαμε και φτιάξαμε το δικό μας υγιεινό πρωινό μέσα στην τάξη.

9. ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ

          Είχε έρθει η ώρα να κάνουμε μια ανασκόπηση του τι έχουμε ανακαλύψει μέχρι εκείνη τη στιγμή και του τι θέλουμε ακόμα να μάθουμε και πως. Έτσι φτιάξαμε το ιστόγραμμά μας όπου τα παιδιά έθεσαν τις απορίες και τις γνωστικές επιθυμίες του, μοιράστηκαν σε ομάδες ανέλαβαν να ερευνήσουν και να προσκομίσουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους στην τάξη. Είχαμε πολύ ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις με αποκορύφωμα το ντοκιμαντέρ που έφτιαξαν δυο παιδιά για τα ψάρια.

10. ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

          Μιλήσαμε και παίξαμε με τα φρούτα και τα λαχανικά. Μας άρεσε πολύ η επίσκεψη στο μανάβικο. Ψωνίσαμε φρούτα και λαχανικά, φτιάξαμε και φάγαμε στο σχολείο τη δική μας σαλάτα αλλά και φρουτοσαλάτα.

11. ΤΡΩΩ ΣΩΣΤΑ;

          Πια μπορούσαμε να θέσουμε αυτό το ερώτημα στους εαυτούς μας μια που είχαμε τον αντίποδα από τις διάφορες εμπειρίες μας. Κάναμε την αυτοκριτική μας. Μιλήσαμε και ταξινομήσαμε υγιεινές και ανθυγιεινές τροφές, παίξαμε με  σχετικά με τα τρόφιμα αινίγματα, μάθαμε παροιμίες, φτιάξαμε ντόμινο και σταυρόλεξο. Φτιάξαμε με τις φωτογραφίες μας τις δικές μας συμβουλές υγιεινής. Ασχοληθήκαμε με τα μικρόβια και με τους λόγους που πρέπει να πλενόμαστε.

12. ΨΑΡΙΑ

          Παρακολουθήσαμε το καταπληκτικό βίντεο δύο νηπίων που έκαναν έρευνα για τα ψάρια και μας την παρουσίασαν με εκπαιδευτικό τρόπο καθώς και τις συνεντεύξεις και παρουσιάσεις στο ιχθυοπωλείο του χωριού.

13. ΜΑΓΑΖΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

          Έρευνα μίας ομάδας νηπίων για το ποια μαγαζιά στο χωριό πουλάνε υγιεινά τρόφιμα (παράδειγμα μόνα τους σκέφτηκαν να μην παρουσιάσουν το σουβλατζίδικο και την πιτσαρία) και παρουσίαση των αποτελεσμάτων με αφίσα και φωτογραφίες.

14. ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

          Συζήτηση για τη ζάχαρη, τη συγκέντρωση και την κατεργασία της, πόσο επηρεάζει την υγιεινή των δοντιών μας. Τα παιδιά έφεραν οδοντόβουρτσες και οδοντόκρεμες κι άρχισαν, όποιο ήθελε, να πλένουν τα δόντια τους στο σχολείο μετά το δεκατιανό. Οκτώ στα δώδεκα παιδιά είναι σημαντική αναλογία. Παρακολουθήσαμε βίντεο για το σωστό βούρτσισμα και το εφαρμόσαμε επί τόπου. Διάφορα παραμύθια μας βοήθησαν να συζητήσουμε και να προβληματιστούμε πολλές φορές για τα δόντια μας.

15. ΤΟ ΝΕΡΟ

          Το νερό αποτελεί σημαντικό στοιχείο της υγιεινής διατροφής. Ασχοληθήκαμε με το νερό σε όλες του τις διαστάσεις: στον οργανισμό μας, στη φύση στις τέχνες. Κάναμε πειράματα και μάθαμε για την άνωση. Μιλήσαμε για τη λειψυδρία και την ανάγκη να φροντίζουμε σα θησαυρό το νερό που διαθέτει ο πλανήτης μας. Μάθαμε και για την καταστροφική δύναμη του νερού αλλά και για τη σωτήρια. Σ’ αυτό μας βοήθησε και η επίσκεψη των Εθελοντών Πυροσβεστών Πυθαγορείου στην τάξη μας.