ΕΛΥΤΗΣ - "ΒΕΓΓΑΛΙΚΟ", "ΜΑΓΙΑ"

• Πήραμε το "Βεγγαλικό" από "Τ’ Αφανέρωτα" ("Τα Ρω του έρωτα") του Οδυσσέα Ελύτη και πριν το διαβάσουμε κανονικά φτιάξαμε μια δική μας "σαλάτα" στίχων.
• Εδώ βάζω το κανονικό ποίημα:

 ΤΟ ΒΕΓΓΑΛΙΚΟ

Νυχτώθηκα όπως πάντα
στη σκοτεινή βεράντα
Και διάλεξα έν' αστέρι
το κράτησα στο χέρι
Σε λίγο του 'πα «φύγε»
το φύσηξα και πήγε
Στο αντικρινό μπαλκόνι
όπου καθόταν μόνη
Μελαχρινή κοπέλα
με κάτασπρη κορδέλα

Το πήρε στην ποδιά της
το 'βαλε στα μαλλιά της
Το φόρεσε βραχιόλι
και λαμποκόπησε όλη
Έπειτα ήρθε ο μπάτης
πήρε το κάθισμά της
Τη φύσηξε απ' το πλάι
μες στη βραδιά του Μάη
Κι άξαφνα μες στον ουρανό
κάηκε σαν βεγγαλικό.

• Είχα κόψει και πλαστικοποιήσει δύο στίχους μαζί από το ποίημα. Τράβηξαν στην τύχη καρτελάκια.  Ξεκίνησα κολλώντας πρώτη εγώ ένα και τους ζήτησα να βάλουν μετά όποιο εκείνα νομίζουν ότι πάει. Έτσι φτιάχτηκε ένα σουρεαλιστικό και αστείο ποίημα. Το φωτοτύπησα και το έβαλα στον πίνακα.

 

•  Στη δεύτερη φάση τοποθέτησα την κάρτα με το κανονικό ποίημα. Τα παιδιά έρχονταν κι έψαχναν να βρούνε ποιο κομμάτι πρέπει να κολλήσουμε για να φτιάξουμε το ποίημα του Ελύτη αυτή τη φορά. Κάθε φορά που προσθέταμε στίχους το διαβάζαμε κιόλας.

• Ανεβάζω και το χρωστούμενο ποίημα που έφτιαξαν τα παιδιά από τις λέξεις του Ελύτη για το "Θαλασσινό τριφύλλι".

 

• Για τη "Μάγια" του Ελύτη από τις "Μικρές Κυκλάδες" χρησιμοποίησα πάλι τη μέθοδο των σπασμένων εικόνων-λέξεων. Έτσι τα παιδιά έφτιαξαν το δικό τους ποίημα δίχως να έχουν ακούσει το αυθεντικό.
• Έπειτα τους διάβασα τι έγραψε ο Ελύτης και τους εξήγησα το διάλογο μεταξύ της Πούλιας και του άντρα.

"Μάγια"

 Η Πούλια πόχει εφτά παιδιά
μέσ΄ απ΄ τους ουρανούς περνά.
Κάποτε λίγο σταματά
στο φτωχικό μου και κοιτά.

Γεια σας τι κάνετε; Καλά;
Καλά. Πώς είναι τα παιδιά;
Τι να σας πω εκεί ψηλά τα
τρώει τ΄ αγιάζι κι η ερημιά.

Γι αυτό πικραίνεσαι κυρά,
δε μου τα φέρνεις εδωνά;
Ευχαριστώ μα `ναι πολλά
θα σου τη φάνε τη σοδειά.

Δώσε μου καν την πιο μικρή
τη Μάγια την αστραφτερή.
Πάρ΄ την κι έχε λοιπόν στο νου
πως θά `σαι ο άντρας τ΄ ουρανού.

Λάμπουνε γύρω τα βουνά,
τα χέρια μου βγάνουν φωτιά.
Κι η Πούλια πόχει εφτά παιδιά
φεύγει και μ΄ αποχαιρετά.

• Ακούσαμε το ποίημα μελοποιημένο από τον Θεοδωράκη και βέβαια τη φωνή της Γιαννακοπούλου. Δυστυχώς εδώ το ανεβάζω σε άλλη εκτέλεση στο: http://www.youtube.com/watch?v=7j5yZ_JeBZk . Αξίζει να έχετε στη "δισκοθήκη" σας το έργο "Μικρές Κυκλάδες". Είναι υπέροχο.
• Είδαμε στον υπολογιστή το τραγούδι εικονοποιημένο  (το ακούγαμε παράλληλα).

• Το αποκορύφωμα ήταν πως το δραματοποιήσαμε. Λόγω ελλείψεως κοριτσιών, κάποιες φορές η Πούλια γινόταν Αυγερινός (ο μπαμπάς της Μάγιας). Άλλοτε τραγούδησαν το διάλογο, άλλοτε διασκεύασαν το ποίημα, άλλοτε έκαναν και το γάμο κανονικά!

•  Για το πως δουλέψαμε πέρσι τη Μάγια μπες στο: http://pythagoreionip.blogspot.gr/2012/05/blog-post_31.html

• Υ.Γ.: Και μια συμβουλή: προσπαθήστε να μαζεύετε στο σχολείο παλιές αποκριάτικες στολές που δεν θέλουν πια τα παιδιά και οι γονείς. Είναι ό,τι πρέπει για δραματοποιήσεις!!!

ΕΛΥΤΗΣ - "ΜΑΡΙΝΑ"

 

•  Σήμερα τους διάβασα το ποίημα "Μαρίνα" από τις "Μικρές Κυκλάδες" του  Ελύτη, το οποίο είχα γράψει σε μεγάλο κανσόν.

 

• Συζητήσαμε για τη σχέση του ποιητή με τη Μαρίνα. Τι ένιωθε γι' αυτήν; Καταλήξαμε πως την αγαπούσε και πηγαίνανε διάφορες βόλτες. Πώς ήταν η Μαρίνα λέτε; Και η απάντηση που μου άρεσε περισσότερο (εκτός από τα κλασικά: όμορφη, ψηλή κ.ά.): ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΑ!!!!! 
• Ακούσαμε το τραγούδι με την μοναδική φωνή της Γιαννακοπούλου από τις "Μικρές Κυκλάδες" σε μουσική Θεοδωράκη. (http://pythagoreionip.blogspot.gr/2012/05/blog-post_1532.html). 
•  Τους ρώτησα τι συναισθήματα ένιωσαν ακούγοντας το τραγούδι και κάποιος είπε λύπη. Το συζητήσαμε. Καταλήξαμε ότι μπορεί και ο Ελύτης να ήταν λυπημένος όταν έγραφε το ποίημα γιατί δεν έβλεπε πια τη Μαρίνα. Γιατί δεν την έβλεπε; Γιατί την είχαν στείλει εξορία οι δικτάτορες στα ξερονήσια (τους έχει μείνει το Πολυτεχνείο!), γιατί πήγε σε άλλο νησί για δουλειά, γιατί αρρώστησε και πέθανε. Όλες οι υποθέσεις αποδεκτές.
• Μετά από τόση συζήτηση τα παιδιά κλήθηκαν να κάνουν το πορτρέτο της Μαρίνας και να το στολίσουν όπως θέλουν.

 

• Τα παιδιά παρακολούθησαν μια παρουσίαση διαφανειών και άκουγαν ξανά το τραγούδι προσπαθώντας να το επαναλάβουν (είναι αργό και βοηθάει). 

Η παρουσίαση της Μαρίνας

• Έπειτα ξαναγυρίσαμε στο μεγάλο κανσόν με το ποίημα. Μόνο που αυτή τη φορά από την πίσω πλευρά είχα τη "Μαρίνα" με κενά. Στην πρώτη φάση τα παιδιά έπρεπε να βρουν την εικόνα που ταιριάζει στο κενό του στίχου.

 

• Στη δεύτερη φάση, έχοντας στα χέρια τους τις εικόνες με τις λέξεις πάντα γραμμένες από πίσω, κλήθηκαν να βρουν τη λέξη (από τις μπερδεμένες) που λείπει και να συμπληρώσουν το κενό. 

• Μικρός βαθμός δυσκολίας: στις εικόνες ήταν γραμμένη η λέξη με το αρχικό κεφαλαίο ενώ στην άλλη κάρτα ήταν όλα πεζά. Οπότε έπρεπε να βρουν ποιο είναι το πεζό γράμμα που ψάχνουν. Αυτή η δραστηριότητα είναι για νήπια κυρίως.

• Για το πως δουλέψαμε τη "Μαρίνα" πέρσι δες στο:

 http://pythagoreionip.blogspot.gr/2012/05/blog-post_1532.html

ΕΛΥΤΗΣ - "Ο ΗΛΙΟΣ Ο ΗΛΙΑΤΟΡΑΣ", "ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟ ΤΡΙΦΥΛΛΙ"

• Σήμερα ξεκινήσαμε ανάποδα: εμφανίστηκε ο ήλιος ο ηλιάτορας ο πετροπαιχνιδιάτορας και πρότεινε στα παιδιά να παίξουν όλοι μαζί το ομώνυμο ποίημα που έγραψε ο Ελύτης γι' αυτόν, την εποχή της δικτατορίας.

 

•  Τα παιδιά συμφώνησαν και με τη βοήθεια του ήλιου παίξαμε τους ρόλους (εκτός από τον ήλιο και τους ανέμους, οι γυναίκες και το κορίτσι ντύθηκαν απλά από τη γωνιά της δραματοποίησης όπως ήθελαν).

•  Εννοείται πως αυτοσχεδιάσαμε χορευτικά στα υπέροχα τραγούδια του Δημήτρη Λάγιου: 1. Κάμποι της Σαλονίκης (αγαπημένο!) http://www.youtube.com/watch?v=WmRB3jbfb74 2. Γεια σου κύριε μενεξέ http://www.youtube.com/watch?v=UjnH2A4SF8M 3. Όμορφη και παράξενη πατρίδα http://www.youtube.com/watch?v=nx0qBVBarnk

• Για να χαλαρώσουμε λίγο είδαμε στον υπολογιστή πίνακες και κολάζ του Ελύτη.

 

•  Με αφορμή αυτά φτιάξαμε τα δικά μας κολάζ χρησιμοποιώντας παλιές καρτ-ποστάλ.

 

• Χρησιμοποιώντας πάλι διάφορες εικόνες σχετικές, φτιάξαμε το δικό μας ποίημα, εμπνευσμένοι από τις λέξεις του Οδυσσέα Ελύτη για το "Θαλασσινό τριφύλλι". (Δεν προλάβαμε να το τυπώσουμε ακόμα και να το ζωγραφίσουμε).

 

•  Ακούσαμε το τραγούδι με τη μουσική του Λίνου Κόκκοτου

• Το ζωγραφίσαμε όλοι μαζί.

 

•  Παίξαμε ένα παιχνίδι με το εικονοποιημένο ποίημα. Τα παιδιά τράβαγαν κλειστά καρτελάκια με τις λέξεις που αντιστοιχούσαν στις εικόνες του ποιήματος και καλούνταν να βρουν ποια λέξη τους έτυχε και να την αντιστοιχίσουν στη σωστή εικόνα μέσα στο ποίημα.( Δες στο τέλος φωτογραφίες και φύλλα εργασίας).

• Τέλος κάναμε το ένα φύλλο εργασίας (ανεβάζω κι αυτά που θα κάνουν αύριο).

• Για το πως δουλέψαμε πέρσι το "Θαλασσινό τριφύλλι" μπες στο: http://pythagoreionip.blogspot.gr/2012/05/blog-post_26.html

Φύλλα εργασίας και φωτογραφίες 

                         

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΪΤΗΣ

• Αφού ασχοληθήκαμε με την ποίηση ξαναγυρίσαμε στη γνωριμία μας με τους ζωγράφους. Με αφορμή το Πολυτεχνείο διάλεξα έναν πίνακα του Γιάννη Γαΐτη, τον οποίο ζωγράφισε το 1967 και λέγεται η "δολοφονία της ειρήνης". Συζητήσαμε για τον πίνακα. Οι συμβολισμοί ξεκάθαροι.
• Φτιάξαμε τον πίνακα ομαδικά σε μεγάλο παζλ (με την τεχνική της αφίσας).

 

• Ο Πολύφημος μας θύμισε πάλι τον δικτάτορα που διατάζει.

 

• Είδαμε κι άλλους πίνακες του Γαΐτη σχετικούς ή μη με τη δικτατορία. Συζητήσαμε γι' αυτούς και ψάξαμε να βρούμε τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει έναν πίνακα του Γαΐτη. Η απάντηση: τα ανθρωπάκια! Μάλιστα ένα νήπιο θυμήθηκε το γλυπτό "Μαζικές μεταφορές" που είχαμε δει όταν αναφερθήκαμε στην εθνική γλυπτοθήκη με αφορμή τον Χαλεπά. (βλ. http://pythagoreionip.blogspot.gr/2012/11/blog-post_8.html και http://www.youtube.com/watch?v=MDcukl46hRs.
• Παρατηρήσαμε τη σωματική τους στάση. Είναι άκαμπτη, συνήθως είναι στο πλάι, άλλοτε μπροστά κι άλλοτε με γυρισμένη την πλάτη. Τη μιμηθήκαμε.
• Παρατηρήσαμε τη διαφορά απεικόνισης αντρών και γυναικών, τα χρώματα που επιλέγει ο ζωγράφος, τον τρόπο που είναι ντυμένα τα ανθρωπάκια και φανταστήκαμε που μπορεί να μένουν.  

•  Περισσότερες πληροφορίες για τον Γαΐτη στο http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?artwork_id=61175 
•  Επίσης υπάρχει ένα σύντομο βίντεο για τα ανθρωπάκια του στο http://www.youtube.com/watch?v=sSy_ku818kc

• Έκαναν το γνωστό πλέον σε αυτά φύλλο εργασίας με μεγάλη ευκολία, αφού έχουν εξοικειωθεί.

• Έπαιξαν με τους πίνακες ως παζλ (μάλιστα στο δεύτερο ένα νήπιο παρατήρησε ότι είναι μια κομμένη ελληνική σημαία!).

• Έκαναν εικαστικές παρεμβάσεις σε αυτούς, όπως είδαν σε κάποιους από τους πίνακες.

 

 

• Τέλος, φτιάξαμε την Ελλάδα με τα αρχαία, τα νησιά, τα δελφίνια και τα καλά και κακά ανθρωπάκια του Γαΐτη.

 

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ - ΡΙΤΣΟΣ "ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΜΕ ΕΝΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙ"

 

• Με αυτό το ποίημα ακολούθησα παρόμοιο τρόπο προσέγγισης, όπως με του Ελύτη. Τα παιδιά τράβηξαν κάρτες και έφτιαξαν σχέσεις με τις εικόνες-λέξεις από το ποίημα του Ρίτσου "Κουβέντα με ένα λουλούδι" από τα "18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας".

 

•  Φτιάξαμε πρώτα το δικό μας ποίημα και το κατέγραψα. Δεν το εικονοποιήσαμε αυτή τη φορά αλλά το κάναμε καδράκι να το έχουν.

 

• Τους μίλησα για την ιστορία των 18 λιανοτράγουδων, πως γράφτηκαν και πως έφτασαν μετά από 3 χρόνια στα χέρια του Θεοδωράκη.
• Τους διάβασα τη συζήτηση του εξόριστου ποιητή με το λουλούδι που με τους συμβολισμούς του, του δίνει κουράγιο, δηλαδή το ποίημα του Ρίτσου. Φρόντισα να φανεί ο διάλογος, πότε μιλά ο ποιητής και πότε το λουλούδι.

• Ακούσαμε το μελοποιημένο από το Θεοδωράκη ποίημα από  "Τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας". http://www.youtube.com/watch?v=NG2ryF-olWw&feature=related.
• Παρακολουθήσαμε τον διάλογο σε παρουσίαση μετά μουσικής στον υπολογιστή.

• "Παίξαμε" την κουβέντα με τις δύο φιγούρες: του Ρίτσου και του κυκλάμινου.

• Τα παιδιά ντύθηκαν σε ζευγάρια "Ρίτσος και κυκλάμινο" και δραματοποίησαν το ποίημα. (τη μάσκα τη βρήκα στο sparklebox.co.uk)

 

• Μετά από τόσο παιχνίδι έμαθαν και το ποίημα-τραγούδι. Έτσι, έφτιαξα τον κάθε στίχο του ποιήματος και με άλλο χρώμα. Τα παιδιά πήραν τις λέξεις (σε 2 ομάδες: Ρίτσος - κυκλάμινο) και κλήθηκαν να συνθέσουν το ποίημα στο πάτωμα. Ξέροντας το τραγούδι και με τη βοήθεια των χρωμάτων, ήταν πολύ εύκολο να το συνθέσουν!  

 «Κουβέντα με ένα λουλούδι»

Κυκλαδινό κυκλάμινο
στου βράχου τη σχισμάδα,
πού βρήκες χρώματα κι ανθείς,
πού μίσχο και σαλεύεις;

Μέσα στο βράχο σύναξα
το γαίμα στάλα - στάλα,
μαντήλι ρόδινο έπλεξα
κι ήλιο μαζεύω τώρα.

 

 

• Οι ίδιες ομάδες πήραν τα γράμματα του ονόματος της ομάδας τους και έπρεπε να τα συνθέσουν.

    

• Χρησιμοποίησα εικόνες και οπτικό υλικό - ταινία (με έμφαση στους τόπους εξορίας και στη Σάμο) από την κινηματογραφική αυτοβιογραφία του Ρίτσου, της Ηρώς και του Γιώργου Σγουράκη, από το "Αρχείο Κρήτης".