Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ - ΤΟ ΠΟΤΑΜΑΚΙ - ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Αυτό τον καιρό ασχολούμαστε με τον κύκλο του νερού. Πολύ ωραίες ιδέες πήρα από την Κατερίνα (εδώ).

Μου άρεσε ιδιαιτέρως το ταξίδι του Σταγονούλη. Επειδή κάποιες φορές έχουμε πολλά παιδιά και δεν προλαβαίνουμε να προετοιμάσουμε για όλα μια κατασκευή, έφτιαξα ένα βοηθητικό φύλλο που είναι ένα (τεμπέλικο) αντίγραφο της δουλειάς της Κατερίνας.

Τις σταγόνες μπορείτε να τις εκτυπώσετε κατευθείαν σε μπλε φύλλο ή να τις βάψουν τα παιδιά.

 Διαλέγετε εσείς ποια εκδοχή εικονιδίων θα κολλήσουν πάνω στις σταγόνες. Στο τέλος τρυπάτε τις σταγόνες επάνω και τις ενώνετε με διπλόκαρφο. Ανοίγει σαν λουλούδι. Επιμένω βέβαια πως όπως το έκανε η Κατερίνα, σε κανσόν, με πλαστικά ματάκια και μεγαλύτερες εικόνες και σταγόνες, είναι πιότερο εντυπωσιακό.

• Όσον αφορά το νερό χρησιμοποίησα πολλά φύλλα εργασίας της Τάνιας αλλά και κάποια φύλλα και κάρτες της Ανθής.
•  Υλικό βρήκα και στο Los Ninos εδώ
• Τα βιβλία που χρησιμοποιήσαμε στο σχολείο ήταν τα εξής:

1. Σώσε το Νερό 

2.  Ένα κουτί γεμάτο νερό (το χρησιμοποιώ πολύ, έχει  υλικό για το νερό, παιχνίδια, πειράματα, ήχους, παραδόσεις κ.ά.) 

3. Πως λειτουργεί ο κόσμος  

4. Πέφτει-πέφτει η σταγόνα.

5. Γνωρίζω το νερό  

•  Εννοείται ότι δραματοποιήσαμε τον κύκλο του νερού. Προσπάθησα να στήσω το βουνό, το χιόνι, τη λίμνη, τη θάλασσα και το ποτάμι. (Μάσκες από εδώ και εδώ)

 

• Μάθαμε το υπέροχο ποταμάκι του Ζαχαρία Παπαντωνίου (εδώ), το έγραψα με κενά και τα παιδιά συμπλήρωσαν τις λέξεις και τις εικονοποίησαν.

•  Το βρήκα και μελοποιημένο από το Γιάννη Ζουγανέλη.

• Έπαιξαν το ποίημα σε ρολάκια, πότε ο ένας έκανε τον ποιητή και ο άλλος το ποτάμι που απαντούσε, και ανάποδα.

 

• Εκτός από δραματοποίηση ή κουκλοθέατρο, ήθελα να φτιάξουμε με τα παιδιά  τον κύκλο του νερού με κινητές καρτέλες. Έτσι κάθισα και έφτιαξα κάποιες που μου άρεσαν, τις πλαστικοποίησα και τις χρησιμοποιήσαμε μέσα στην τάξη. Ίσως σας φανούν κι εσάς χρήσιμες, γι΄αυτό και τις ανεβάζω. Εγώ που τις δοκίμασα και έβαλα και τα παιδιά να ανασυνθέσουν τον κύκλο του νερού, νομίζω ότι τα βοήθησε.

 

• Βρήκα πολλά για τον κύκλο του νερού στο διαδίκτυο. Φέτος έκανα το συγκεκριμένο τροχό που βρήκα εδώ.

• Υπάρχει και πάρα πολύ εποπτικό υλικό στο διαδίκτυο με βιντεάκια. Εγώ χρησιμοποίησα αρκετά, σας προτείνω κι εδώ κάποια. Μου αρέσει και  ο Σταγονούλης που μετέφρασε  η Τάνια.

• Παίξαμε και ένα επιτραπέζιο ορθής χρήσης του νερού αλλά δε θυμάμαι καθόλου από που το βρήκα. Αν το αναγνωρίζετε γράψτε μου να το συμπληρώσω.

•  Ζήτησα από τα παιδιά να μου ζωγραφίσουν τον κύκλο του νερού.

• Μου αρέσει τα παιδιά να μαθαίνουν και το χημικό τύπο του νερού Η2Ο. Τους εξήγησα ότι η σταγόνα χωρίζεται σε 3 μέρη, 2 υδρογόνο κι ένα οξυγόνο για να μπορούν να αναπνέουν και τα ψάρια μέσα στο νερό. Τους έδωσα σε κανσόν (σαν εποπτικό υλικό) μία σταγόνα χωρισμένη στα 3 και με αυτές τις σημειωσεις.

•  Δραματοποιήσαμε το έθιμο της Περπερούνας. Έτσι ντύσαμε ένα κοριτσάκι με φτωχικά ρούχα και λουλούδια, είπαμε και το ποιηματάκι, τη φιλέψαμε και την καταβρέξαμε (ελαφρά) για να βρέξει και να ποτιστούν τα χωράφια μας.

Περπερούνα περπατεί

το Θεό παρακαλεί

για να βρέξει μια βροχή

μια βροχή, μια σιγανή

για γεν' τα στάρια μας

και τα καλαμπόκια μας.    

 (Εδώ έπεσε λίγο νερό παραπάνω, ελπίζω να μην πλημμυρίσουμε αύριο!!!)

• Φτιάξαμε και ένα κολάζ-πίνακα αναφοράς (και εμπέδωσης).

 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟ-ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ - ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Οι δραστηριότητες που θα παρουσιάσω είναι εφαρμογή προτάσεων που βρήκα στα βιβλία:

1. "Η γραπτή γλώσσα στο νηπιαγωγείο", Α. Γιαννικοπούλου, Καστανιώτης  
2. "Προαναγνωστικές δεξιότητες. Μαθήματα με φωνήματα", Α. Γιαννικοπούλου και ομάδα εργασίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου. 

• Ένα απλό παιχνίδι είναι η μία παλάμη με την κατάληξη -όνος και να προσθέτουν τα παιδιά μία παλάμη με ένα φώνημα και προσπαθούν να βρουν το αποτέλεσμα.

•  Μπορούμε να φτιάξουμε καρτέλες με τις φωνές ζώων, την εικόνα και το όνομά τους. Τα παιδιά έχουν σταθερή την πλήρη καρτέλα και καλούνται να βρουν την εικόνα και τον ήχο.

•  Αυτό το παιχνίδι λέγεται "διαγωνισμός ζωγραφικής". Τραβάει μια μικρή ομάδα μία οδηγία, π.χ. " Ζωγράφισε ένα παλάτι χωρίς το π". Αν δεν το βρουν δείχνουμε την κάρτα με τη λέξη και κρύβουμε το γράμμα. Αν δυσκολεύονται ακόμα χρησιμοποιούμε τις εικόνες παλάτι-αλάτι.

• Παίρνουμε το φώνημα κου- και ψάχνουμε να βρούμε προφορικά τι αρχίζει από  κου.  Κάθε φορά που βρίσκουμε μία λέξη, προσθέτουμε την κατάληξη, π.χ. κου-νια. Εγώ έχω φτιάξει ένα μεγάλο πίνακα με βέλκρο.

•  Σε αυτό το παιχνίδι κολλάμε εικόνες σχετικές με τις οδηγίες, π.χ. "Βρες μία λέξη που να αρχίζει από κα-". "Βρες μία λέξη που να τελειώνει σε -ρο". Κάθε λέξη που βρίσκουν την καλύπτουν με ένα πούλι σαν την τόμπολα.

•  Το ρολόϊ του -άκης. Γυρνάμε τον τροχό και σε όποιο γράμμα τύχει προσθέτουμε την κατάληξη -άκης. Ύστερα ψάχνουμε να βρούμε και μία λέξη που να αρχίζει από το αρχικό γράμμα που μας έτυχε.

•  Τα ζάρια των καταλήξεων. Τα παιδιά σε ομάδες ρίχνουν το ζάρι τους και αναλόγως τι θα φέρουν καλούνται να βρουν τη λέξη με τη συγκεκριμένη κατάληξη. κερδίζει η ομάδα που θα βρει τις περισσότερες λέξεις.

•  Το τρένο των συλλαβών. Φτιάχνουμε όσες ατμομηχανές και αρχικές συλλαβές θέλουμε, αρκεί να έχουμε αρκετά βαγόνια. Ζητάμε από τα παιδιά (μόνα ή σε ομαδούλες) να βρουν λέξεις που να αρχίζουν από τη συγκεκριμένη συλλαβή και τους ζητάμε να γράψουν τη λέξη σε ένα βαγόνι. Ψάχνουμε να βρούμε ποιο τρένο θα έχει τα περισσότερα βαγόνια.

• Το μουσικό κουτί. Με αντίπαλο τον χρόνο τα παιδιά ψάχνουν να βρουν τα ζευγάρια μέσα από το κουτί π.χ. πεταλούδα-αρκούδα, κινέζα-πινέζα. Κερδίζουν αυτοί με τα περισσότερα ζευγάρια (καλό είναι να έχουμε φτιάξει αρκετά και να εμπλουτίζουμε ή να ανανεώνουμε το κουτί).

• Πάλι με αντίπαλο την κλεψύδρα τα παιδιά καλούνται να βρουν τις περισσότερες εικόνες-λέξεις που αρχίζουν από το γράμμα που θα έχουν τραβήξει.

• Το επόμενο παιχνίδι βασίζεται στο τραγούδι με τον ψύλλο, όπου σε κάθε στροφή αφαιρούμε κι ένα γράμμα καθώς τραγουδάμε:

1. "Στο πάτωμα της λέσχης μαε είναι ένας ΨΥΛΛΟΣ. Μας αρέσει ο ΨΥΛΛΟΣ κι ας μην είναι ΦΙΛΟΣ.
2. Στο πάτωμα της λέσχης μας είναι ένας ΨΥΛΛΟ. Μας αρέσει ο ΨΥΛΛΟ κι ας μην είναι ΦΙΛΟ. 
3.  Στο πάτωμα της λέσχης μας είναι ένας ΨΥΛΛ. Μας αρέσει ο ΨΥΛΛ κι ας μην είναι ΦΙΛ. 
4. Στο πάτωμα της λέσχης μας είναι ένας ΨΥ. Μας αρέσει ο ΨΥ κι ας μην είναι ΦΙ. 
5. Στο πάτωμα της λέσχης μας είναι ένας Ψ. Μας αρέσει ο Ψ κι ας μην είναι Φ.
6.  Στο πάτωμα της λέσχης μας είναι ένας  ____  . Μας αρέσει ο ____    κι ας μην είναι  ____  ."

  Προσπαθούμε λοιπόν να βρούμε το όνομα της μικρότερης κάθε φορά μπάμπουσκας, αφότου της έφαγε το γράμμα ο ψύλλος.

• Στο συγκεκριμένο τραγουδάκι μπορούμε να έχουμε τα γράμματα με κινητές καρτέλες Ψ-Υ-ΛΛ-Ο-Σ, Φ-Ι-Λ-Ο-Σ και κάθε φορά που το τραγουδάμε να αφαιρούν τα παιδιά και από ένα γράμμα.

 

• Ψάχνουμε να βρούμε το ζευγάρι της κάλτσας με τη συλλαβή που έχουμε και ψάχνουμε να βρούμε τι λέξη βγαίνει αν τις επαναλάβουμε.

 

•  Αυτό το παιχνίδι παίζεται σαν την κλασική τόμπολα. Το κάθε παιδί ή ομάδα προσπαθεί να γεμίσει με πούλια την καρτέλα του. Τραβάμε στην τύχη καταλήξεις και τα παιδιά πρέπει να βρουν τη λέξη που αντιστοιχεί. Εγώ για τέτοια παιχνίδια έχω 1-2 σακουλάκια με πούλια από τάβλι και τα χρησιμοποιώ. Θα μπορούσαν να βάλουν και τουβλάκια ή οτιδήποτε άλλο επάνω.

 

• Όσον αφορά φύλλα εργασίας, χρησιμοποιώ το βιβλίο "Λέξη λέξη είσαι εδώ;", που μου άρεσε πάρα πολύ και δεν είναι ακριβό.

ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΦΑΒΗΤΑ

Όταν αρχίζουν να δουλεύουμε πιο οργανωμένα τα γράμματα εφαρμόζω δύο ιδέες της φίλης και συναδέλφου Δέσποινας από το Νηπιαγωγείο Χώρας.

• Η πρώτη ιδέα είναι η μπουγάδα της ΑΒ. Κάθε φορά που ασχολούμαστε με ένα γράμμα κρεμάμε σε ένα σχοινί το ανάλογο ρούχο και έτσι σταδιακά φτιάχνεται ένας νέος πίνακας αναφοράς. Τα παιδιά γελάνε πολύ με τις κάλτσες που δεν "πλύθηκαν" καλά και "βρωμάνε"!

•  Η δεύτερη ιδέα είναι η κατασκευή των εικόνων-λέξεων με το γράμμα αλλά και τη λέξη. Εγώ στα συγκεκριμένα έχω κολλήσει μαγνήτες. Έτσι τα τοποθετούμε αναλόγως με τις επιθυμίες μας (π.χ. φωνήεντα - σύμφωνα, με τη σειρά, με αυτό που δουλεύουμε) στο μαγνητικό πίνακα της τάξης. Επίσης μπορεί να λειτουργήσει σαν πίνακας αναφοράς και τους αρέσει ιδιαιτέρως.

•  Η τρίτη ιδέα είναι δική μου.  Τους λέω λοιπόν, ότι η γυναίκα του Μπάρμπα-Στάθη (βλέπε: http://pythagoreionip.blogspot.gr/2012/06/blog-post_25.html) τους έστειλε φέτες φωμί και κουλουράκια. (Συνήθως τα κάνω προς το Πάσχα αυτά). Όμως της κάηκαν, γι΄αυτό και είναι σκληρά και δεν τρώγονται. Για να μην τη στενοχωρήσουμε όμως θα παίξουμε με αυτά.
•  Έχω φτιάξει πήλινα γράμματα και κόλλησα από τη μία μεριά γυαλόχαρτο (Μοντεσσόρι). Αυτά είναι τα "κουλουράκια". Με κλειστά τα μάτια δίνω στην τύχη ένα σε ένα νήπιο και του ζητάω να ακολουθήσει με το δάκτυλό του το γράμμα πάνω στο γυαλόχαρτο και να βρει τον ήχο του γράμματος.

 

• Βρήκα σουβέρ από φελό και έφτιαξα ανάγλυφα τα γράμματα (με κάτι κόλλες φωσφοριζέ που σκληραίνουν όταν στεγνώσουν. Τις  βρίσκετε στα βιβλιοπωλεία). Αυτές είναι οι "φέτες ψωμί". Πάλι ζητάω από το παιδί να βρει με κλειστά τα μάτια, χρησιμοποιώντας όσα δάχτυλα θέλει, τον ήχο του ανάγλυφου γράμματος.

•  Το τελευταίο είναι από τη Γιαννικοπούλου. Πρόκειται για ένα απλό επιτραπέζιο όπου τα παιδιά στο γράμμα που θα σταθούν ρίχνοντας το ζάρι, θα πρέπει να βρουν μία λέξη που να αρχίζει από αυτό. Μπορούν να σταματήσουν στο ω, ιδίως τα προνήπια. Αν είναι περισσότερο δουλεμμένα συνεχίζουν μέχρι τέλους.

• Μιά άλλη ιδέα από τη Γιαννικοπούλου και την ομάδα εργασίας της είναι τα "λουλούδια" των γραμμάτων. Κάθε φορά που δουλεύουμε ένα γράμμα, τους έχω μπερδεμένες λέξεις και πρέπει να βρουν και να κολλήσουν τη σωστή λέξη στο σωστό γράμμα. Καλό είναι να μην είναι πάρα πολλά μπερδεμένα γιατί στο τέλος θα χαθούν και θα κουραστούν. Προτιμήστε 3-4 αρχικά γράμματα μπερδεμένα. Επίσης θα μπορούσαν να τα βρουν από εφημερίδες και περιοδικά για μεγαλύτερη δυσκολία.