Πυθαγόρειο νηπιαγωγείο, οπαδός του ελευθερία, όχι αναρχία.
Μόνο δωρεάν υλικό και παρουσιάσεις, χωρίς εγγραφή. Σχόλια προαιρετικά αλλά επώνυμα! Απαραίτητη η αγάπη για τη διδασκαλία και τους μικρούς-μεγάλους ανθρώπους. Το "Πυθαγόρειο Νηπιαγωγείο" είναι μία ιδέα. Αυτή η ιδέα μπορεί να ανθίσει σε όποιο σχολείο και να βρεθεί!
Με αφορμή τη διπλή γιορτή της παγκόσμιας ημέρας ποίησης και της παγκόσμιας ημέρας κατά του ρατσισμού, με τα παιδιά δουλέψαμε απόσπασμα από το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη, "Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο". Δουλέψαμε ανάποδα (διδασκαλία ποίησης εδώ).
Σημείωση: Θέλω να ευχαριστήσω την κυρία Υπατία Νικηφόρου για τα καλά της λόγια με της φόρμας επικοινωνίας του μπλογκ αλλά για κάποιο λόγο δεν φτάνει η απάντησή μου σε εκείνη. Πολλά πολλά ευχαριστώ, λοιπόν, κυρία Νικηφόρου. Να είστε καλά.
Με αφορμή τις διδακτικές παρεμβάσεις στις Τ.Π.Ε βρήκα και φέτος την ευκαιρία να δουλέψουμε στο νηπιαγωγείο το αγαπημένο ποίημα του Παπαδιαμάντη, "Το σκοτεινό τρυγόνι". (Δείτε εδώ πως το δουλέψαμε παλαιότερα καθώς και υλικό, συνδέσμους και φύλλα εργασίας).
Για αρχή σας ανεβάζω έναν πίνακα αναφοράς με λέξεις και εικόνες από το ποίημα (θα μας χρειαστούν και στην ηλεκτρονική εφαρμογή που θα ανεβάσω σε επόμενη ανάρτηση) καθώς και τις κάρτες όπου τα παιδιά θα κληθούν να ενώσουν την εικόνα με την αντίστοιχη λέξη.
Βρήκα οπτικοποιημένο και το "Μοιρολόγι της Φώκιας" που είναι μικρό και συνάμα κατανοητό στα παιδιά.
Για να συμπληρώσω το υλικό μου για τους δύο ποιητές έφτιαξα κινητές κάρτες με τα ονόματά τους. Η επεξεργασία τους έγινε με το πρόγραμμα photoscape που μπορείτε να κατεβάσετε από το σύνδεσμο δωρεάν. Έπειτα διάλεξα τις φωτογραφίες που ήθελα και μπήκα στο ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΗΣ. Από εκεί μπήκα στο ΦΙΛΤΡΟ, διάλεξα ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ - ΞΥΛΟΜΠΟΓΙΕΣ και το έφτιαξα. Τα χρώματα τα βρήκα στην επεξεργασία της φωτογραφίας, στο Μορφοποίηση. Είναι απλό και οικονομικό στο μελάνι κυρίως.
Περισσότερο υλικό για την ποίηση και τη διδασκαλία της στο νηπιαγωγείο, εδώ.
Συνεχίζοντας τη ενασχόλησή μας με τον εθνικό μας ποιητή, ολοκληρώνουμε την προσέγγιση του ύμνου εις την ελευθερία (εδώ προηγούμενη ανάρτηση) με τα εξής:
τα παιδιά βρίσκουν τις σωστές λέξεις καρτέλες και τις τοποθετούν στον μεγάλο πίνακα αναφοράς, Α3.
Συμπληρώνουν ένα φύλλο εργασίας που έφτιαξα πέρσι σχετικό πάλι με τον εθνικό ύμνο. (Παλαιότερα φύλλα εργασίας για το 1821 εδώ).
Όμως ο Σολωμός έχει γράψει κι άλλα ποιήματα. Έτσι αυτή τη φορά ακούμε μελοποιημένο απόσπασμα από τους "Ελεύθερους πολιορκημένους" σε μουσική του Μαρκόπουλου με τη φωνή του Ξυλούρη. Μιλάμε για την έξοδο του Μεσολογγίου και βλέπουμε μια εξαιρετική παρουσίαση ενός δασκάλου που βρήκα εδώ (αξίζει να τη δείτε!)
Το συγκεκριμένο μελοποιημένο απόσπασμα το θεωρώ ιδανικό για δραματοποίηση!
Ο Σολωμός έχει γράψει κι ένα πολύ γλυκό ποίημα (το πρώτο του στα ελληνικά), τη γνωστή σε όλους μας "Ξανθούλα", πάλι μελοποιημένη από τον καλό του φίλο Νικόλαο Μάντζαρο. Την ακούμε, τη συζητάμε και τη ζωγραφίζουμε.
Αν θέλουμε να την προσεγγίσουμε πάλι ανάποδα, έτοιμες κάρτες-εικόνες θα βρείτε στο ιστολόγιο της Τάνιας εδώ. Επίσης έχει και φύλλα εργασίας για το βιογραφικό του Σολωμού εδώ.
Στο τέλος μαθαίνουμε να συνθέτουμε το όνομα του ποιητή μας.
Φέτος θέλω να ασχοληθώ λίγο περισσότερο με τον εθνικό μας ποιητή, τον Σολωμό και την ποίησή του, με αφορμή τον εθνικό μας ύμνο.
Ερέθισμα υπήρξε ένα εξαιρετικό βιβλίο που ανακάλυψα και θα με βοηθήσει μέσα στο μάθημα. Πρόκειται για το βιβλίο της Αγγελικής Βαρελά για το Διονύσιο Σολωμό, των εκδόσεων ΠΑΤΑΚΗΣ.
Θα ξεκινήσω λοιπόν με το γνωστό πλέον τρόπο διδασκαλίας ενός ποιήματος: δεν δίνω το ποίημα. Δίνω στα παιδιά τις παρακάτω εικόνες και φτιάχνουμε το δικό μας ποίημα.
Αν το βρουν καλώς, αλλιώς τους απαγγέλλω τις δύο πρώτες στροφές. Μιλάμε για τον ποιητή με αφορμή το προαναφερθέν βιβλίο.
Διαβάζουμε το ποίημα από τον πίνακα αναφοράς με τις ίδιες εικόνες. Πρώτα μόνο με τις εικόνες. Μετά εισάγω και τις λέξεις.
Έχω σε Α3 εκτυπωμένο και πλαστικοποιημένο τον εθνικό ύμνο με μεγαλύτερη γραμματοσειρά και εικόνες, για την επόμενη δραστηριότητα.
Τα παιδιά παίρνουν τις κινητές καρτέλες και καλούνται να συνθέσουν "διαβάζοντας", τον εθνικό ύμνο.
Στο τέλος συμπληρώνουν τα εξής:
Το ταξίδι μας με βαρκούλα την ποίηση του Σολωμού συνεχίζεται...
Με χαρά είδα τα αποτελέσματα του Θεσμού Αριστείας καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση για το 2013.
Το πρόγραμμα που υπέβαλα ήταν για τη διδασκαλία ποίησης στο νηπιαγωγείο, το οποίο ξεκίνησα να δουλεύω τα δύο τελευταία χρόνια. Η υποβολή έργου με κωδικό 7028 πήρε την τιμητική 473η θέση με 305 βαθμούς επί συνόλου 1035 υποβολών νηπιαγωγείων, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων.
Θέλω να συγχαρώ και όλα τα υπόλοιπα νηπιαγωγεία που συμμετείχαν (π.χ. 135 και 43 Νηπιαγωγεία Αθηνών, το 1ο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Κερατσινίου, και άλλα που δεν γνωρίζω). Σας αφιερώνω τις "Θερμοπύλες" του Καβάφη, μια που όλες μας τις φυλάμε.
Στη δουλειά που κάνουμε, με την όρεξη και την αγάπη που την κάνουμε, και το πιο μικρό μπράβο, για μας είναι κινητήρια δύναμη για να συνεχίσουμε.
Φέτος με αφορμή τη γιορτή της μητέρας αυτές τις μέρες, θα προσεγγίσουμε έναν υπέροχο έλληνα συγγραφέα, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Η γλώσσα του είναι δύσκολη για τα νήπια όμως στο συγκεκριμένο ποίημα είναι βατή και κατανοητή.
Eίναι οι δύο πρώτοι στίχοι από το νεανικό ποίημα του Αλέξανδρου
Παπαδιαμάντη «Προς την Μητέρα μου», γραμμένο πίσω από ένα γράμμα του, το
1874. Η τέταρτη στροφή του ίδιου ποιήματος βρίσκεται και στο
μυθιστόρημά του «Η Φόνισσα». (Πηγή: Μουσείο Παπαδιαμάντη, όπου μπορείτε να βρείτε και επεισόδια από τη σειρά της ΕΡΤ για τη ζωή και το έργο του).
Μάνα μου,
εγώ είμαι τ’ άμοιρο
το σκοτεινό τρυγόνι
όπου το δέρνει ο άνεμος
βροχή που το πληγώνει.
Το δόλιο
όπου κι αν στραφεί
απ’ όπου κι αν περάσει
δε βρίσκει πέτρα να σταθεί
κλωνάρι να πλαγιάσει.
Εγώ βαρκούλα μοναχή
βαρκούλα αποδαρμένη
μέσα σε πέλαγο ανοιχτό
σε θάλασσα αφρισμένη.
Παλεύω με τα κύματα
χωρίς πανί, τιμόνι
κι άλλη δεν έχω άγκυρα
πλην την ευχή σου μόνη.
Το συγκεκριμένο ποίημα μελοποιήθηκε και βρίσκεται "στο cd με τίτλο "Το σκοτεινό τρυγόνι" που δημιουργήθηκε για τις
ανάγκες της θεατρικής διασκευής του έργου «Φόνισσα» που παρουσιάστηκε
το 2003 από τη θεατρική ομάδα του δήμου Ιεράπετρας. Οι Νίκος
Μαστοράκης, Μανόλης Λιαπάκης και Κώστας Πανταζής (ερασιτέχνες
μουσικοί) μελοποίησαν 12 ποιήματα - κείμενα του Αλέξανδρου
Παπαδιαμάντη και δημιούργησαν αυτή τη συλλογή με την συμμετοχή γνωστών
καλλιτεχνών(μεταξύ των οποίων ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Ψαραντώνης, η
Λιζέτα Καλημέρη, κ.ά.) Η
μουσική έχει παιχτεί από φυσικά όργανα και έχει πολλά στοιχεία της
παραδοσιακής ,της κρητικής αλλά και της έντεχνης μουσικής."
Με αφορμή λοιπόν αυτό το συγκλονιστικό τραγούδι παίξαμε με τον θείο Παπαδιαμάντη (έχω κολλήσει με τους στίχους, τη μουσική αλλά και τη φοβερή ερμηνεία του Σωκράτη!).
Τύπωσα το κάθε τετράστιχο σε διαφορετικό χρώμα Α4 επί 2 φορές. Η κάθε ομάδα είχε ένα χρώμα και έπρεπε να βάλουν τους στίχους στη σωστή σειρά.
Έπαιζε το τραγούδι κι ο καθένας κλήθηκε να προσομοιάσει το δικό του στίχο.
Έψαξαν να βρουν τον τίτλο μέσα στο ποίημα. Έπειτα τους πήρα το καρτελάκι και ζήτησα σε κάποιους να φτιάξουν τον τίτλο σπασμένο (ηχητικά όμως) και μετά ψάχναμε να δούμε με ποια σειρά πρέπει να βάλουμε τις λέξεις.
Η πρώτη εικόνα είναι ο πίνακας αναφοράς. Φωτοτύπησα την ίδια σε διάφορα έγχρωμα Α4 και τα μπέρδεψα. Τα παιδιά έπρεπε να βρουν το δικό τους χρώμα πέταλα αλλά και να βάλουν το σωστό πέταλο με το σωστό τετράστιχο στη σωστή θέση.
Τα πιο μικρά ταίριαξαν τα σχήματα των πετάλων.
Στο συγκεκριμένο φύλλο εργασίας πρέπει να θυμηθούν τις λέξεις που άκουσαν μέσα στο ποίημα (τραγούδι).
Ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε εικονικά το ποίημα όπως το είχαμε με γραπτό λόγο στα πέταλα του πίνακα αναφοράς.
Κι ένα τεστάκι με ερωτήσεις.
Και δύο πιο γνωστές προσωπογραφίες του Παπαδιαμάντη από έλληνες ζωγράφους, η πρώτη από τον Σπύρο Βασιλείου και η δεύτερη του Νίκου Εγγονόπουλου.
Οι εικόνες που χρησιμοποιήσαμε ήταν οι εξής:
